طراحی و ارزیابی یک بسته مداخله‌ای خانواده‌محور بومی‌سازی‌شده برای بهبود تاب‌آوری روانی در خانواده‌های بیماران مبتلا به سرطان

چکیده

هدف از این مطالعه، طراحی و ارزیابی اثربخشی یک بسته مداخله‌ای خانواده‌محور بومی‌سازی‌شده به منظور ارتقای تاب‌آوری روانی در خانواده‌های بیماران مبتلا به سرطان است. با توجه به بار روانی شدید ناشی از سرطان بر خانواده بیماران، نیاز به مداخلات حمایتی مؤثر که با فرهنگ بومی همخوانی داشته باشند، امری ضروری است. این پژوهش از نوع نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل می‌باشد. نمونه‌گیری به‌صورت هدفمند از میان خانواده‌های دارای بیمار مبتلا به سرطان در مراکز درمانی تهران انجام شد (تعداد = 60). بسته مداخله‌ای طی ۸ جلسه گروهی بر اساس اصول روان‌شناسی مثبت‌گرا، آموزش تاب‌آوری و مبانی فرهنگ ایرانی اسلامی تدوین گردید. ابزار گردآوری داده‌ها شامل پرسشنامه تاب‌آوری خانواده (FHI) و مقیاس استرس ادراک‌شده (PSS) بود که در مرحله پیش‌آزمون و پس‌آزمون برای دو گروه مداخله و کنترل اجرا شد. داده‌ها با استفاده از آزمون کوواریانس چندمتغیره (MANCOVA) تحلیل شد. نتایج نشان داد که میانگین نمرات تاب‌آوری در گروه مداخله به‌طور معناداری افزایش یافت (P<0.01) و میزان استرس کاهش محسوسی داشت. این یافته‌ها نشان‌دهنده اثربخشی بسته طراحی‌شده در بهبود ظرفیت‌های روان‌شناختی خانواده‌های بیماران مبتلا به سرطان می‌باشد. طراحی مداخلات بومی‌سازی‌شده با بهره‌گیری از مشارکت اعضای خانواده و توجه به فرهنگ محلی، گامی مؤثر در جهت بهبود سلامت روان و کیفیت زندگی خانواده‌ها تلقی می‌شود.