کاربرد انگاره‌های پاسخگو به معماری بایونیک در طراحی مجتمع‌های تجاری-فرهنگی پایدار (مطالعه موردی: مشهد)

چکیده

در عصر کنونی، توجه به پایداری و بهره‌گیری از الگوهای طبیعی در طراحی معماری به یکی از محورهای اصلی در توسعه شهرها تبدیل شده است. معماری بایونیک به‌عنوان رویکردی نوین با الهام از ساختارها، عملکردها و سازوکارهای طبیعت، زمینه‌ای مناسب برای خلق فضاهای پاسخگو، پایدار و منطبق با اقلیم فراهم می‌آورد. هدف این مقاله، بررسی کاربرد مفاهیم پاسخگویی در معماری بایونیک در راستای طراحی مجتمع‌های تجاری-فرهنگی پایدار است. روش تحقیق به‌صورت توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر بررسی نمونه‌های ساخته‌شده منتخب در سطح بین‌المللی و داخلی (با تمرکز بر مشهد) انجام شده است. تحلیل نمونه‌ها با تمرکز بر عناصر بایونیک، نحوه پاسخ‌گویی سازه‌ها به اقلیم، رفتار مخاطب و مصرف انرژی صورت گرفته است. نتایج نشان می‌دهد که بهره‌گیری از انگاره‌های بایونیک در طراحی مجتمع‌های تجاری-فرهنگی می‌تواند به افزایش تعامل انسان با محیط، کاهش مصرف انرژی و ارتقای کیفیت تجربه فضایی منجر شود. در پایان پیشنهاداتی برای بومی‌سازی این الگوها در شهر مشهد ارائه شده است.