شناسایی بیومارکرهای ژنتیکی مرتبط با درد مزمن چندنقطه‌ای با بهره‌گیری از آنالیز چندژنی و شبکه‌های تعاملی پروتئینی

چکیده

درد مزمن چندنقطه‌ای یک مشکل سلامتی پیچیده و شایع است که بر جنبه‌های مختلف زندگی تأثیر می‌گذارد. شناسایی بیومارکرهای ژنتیکی مرتبط با این اختلال می‌تواند به تشخیص و درمان مؤثرتر بیماران کمک کند. هدف این مطالعه مروری، بررسی بیومارکرهای ژنتیکی درد مزمن چندنقطه‌ای با استفاده از آنالیز چندژنی و شبکه‌های تعاملی پروتئینی بود. برای این منظور، بیش از 600 مقاله از پایگاه‌های PubMed، Scopus، Web of Science و Google Scholar  در محدوده زمانی (2024-2021)جستجو شد. معیارهای ورود شامل تمرکز بر بیومارکرهای ژنتیکی درد مزمن و استفاده از آنالیز چندژنی یا شبکه‌های تعاملی پروتئینی بود. معیارهای خروج نیز شامل مطالعات حیوانی، مقالات مروری بدون داده‌های اصیل، و مطالعات با تمرکز صرفاً بالینی بود. در نهایت 11 مقاله برای بررسی نهایی انتخاب شدند. یافته‌ها نشان داد پروتئین‌های S100A6، DOCK9، فریتین با افزایش خطر درد مزمن چندنقطه‌ای مرتبط بودند، در حالی که PTN9 و NEUG با کاهش این خطر ارتباط داشتند. مسیرهای سیگنالینگ JAK2/STAT3، ErbB و Rap1 نیز به‌عنوان اهداف درمانی بالقوه شناسایی شدند. علاوه بر این، ژن‌های WLS، CHPT1، CASP5، و STAT1 در بیماران با درد نوروپاتیک مزمن افزایش بیان نشان دادند. روش‌های رندومیزاسیون مندلی، یادگیری ماشین و آنالیز ترانسکریپتومیک در شناسایی این بیومارکرها مؤثر بودند. استفاده از رویکردهای چندبیومارکری و ترکیب با عوامل روانی-اجتماعی به قدرت پیش‌بینی بالاتری منجر شد.